उत्तराखंड राज्यात लागू झाला समान नागरी कायदा. हा कायदा लागू करणारे उत्तराखंड ठरलें देशातील पहिले राज्य.
उत्तराखंड : (वृत्तसंस्था) उत्तराखंड राज्यात सोमवारपासून समान नागरी कायदा लागू करण्यात आला आहे. असा कायदा लागू करणारे उत्तराखंड हे देशातील पहिले राज्य बनले आहे. गेल्या वर्षी 7 फेब्रुवारी रोजी उत्तराखंड विधानसभेने समान नागरी कायदा मंजूर केला होता. त्याची अंमलबजावणी आणि नियम तयार करण्यासाठी स्थापन केलेल्या गठित समितीने 18 ऑक्टोबर रोजी आपला अहवाल सादर केला होता. दरम्यान देशाचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी काही दिवसात उत्तराखंडला भेट देणार आहेत. याआधी राज्यात समान नागरी कायदा लागू करण्यात आला आहे.
हा कायदा लागू झाल्यानंतर, आता राज्यात विवाह, लिव्ह-इन रिलेशनशिप आणि वारसा हक्का संबंधी काही नियम बदलले आहेत. या कायद्यानुसार, विवाहित दाम्पत्याला सहा महिन्यांच्या आत त्यांच्या विवाहाची नोंदणी करणं बंधनकारक असणार आहे. इतकेच नाही तर लिव्ह-इन रिलेशनशिपमध्ये असलेल्या जोडप्यांना कायदा लागू झाल्यानंतर नोंदणी करण्यासाठी एक महिन्याचा कालावधी दिला जाणार आहे. राज्याच्या मुख्यमंत्र्यांचे सचिव शैलेश बगोली यांनी राज्यात यूसीसी लागू करण्यासंबंधीची घोषणा केली होती. तसेच त्यांनी हेही स्पष्ट केले होते की, उत्तराखंडच्या बाहेर राहत असलेल्या राज्यातील नागरिकांना देखील हा कायदा लागू होणार आहे. अनेक राजकीय पक्षांनी तसेच धार्मिक गटांनी याला विरोध केला होता. तरही राज्य सरकारने समान नागरी कायदा लागू करण्यासंबंधी सर्व प्रक्रिया पूर्ण गेल्या होत्या, ज्यामध्ये मंजूरी आणि अधिकृत ट्रेनिंगचा देखील समावेश होता. पुष्कर सिंह धामी यांनी आज यूसीसी पोर्टलचे उद्घाटन करत राज्यात समान नागरी कायदा लागू केला आहे. यूसीसी हे एक प्रकारे लग्न, घटस्फोट, वारसा हक्क आणि उत्तराधिकारी निवड यासंबंधीच्या पर्सन लॉ एकच करण्याच्या दृष्टीने टाकलेले महत्वाचे पाऊल मानले जात आहे. टाइम्स ऑफ इंडियाच्या रिपोर्टनुसार अनुसूचित जमाती आणि काही संरक्षिच समुदायांना सूट देऊन यूसीसी संपूर्ण उत्तराखंडमध्ये लागू झाला आहे. यूसीसीचे प्रमुख वैशिष्ट्य म्हणजे कायदा लागू झाल्यापासून 60 दिवसांच्या आत सर्व विवाहांची नोंदणी करणे अनिवार्य आहे. 26 मार्च 2010 रोजी किंवा त्यानंतर झालेल्या विवाहांची नोंदणी देखील सहा महिन्यांच्या आत करणे आवश्यक आहे.
ಉತ್ತರಾಖಂಡ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ “ಏಕರೂಪ ನಾಗರಿಕ ಸಂಹಿತೆ” ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿದೆ. ಈ ಕಾನೂನನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದ ದೇಶದ ಮೊದಲ ರಾಜ್ಯ ಉತ್ತರಾಖಂಡ.
ಉತ್ತರಾಖಂಡ್: (ಸುದ್ದಿ ಸಂಸ್ಥೆ) ಉತ್ತರಾಖಂಡ್ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಸೋಮವಾರದಿಂದ “ಏಕರೂಪ ನಾಗರಿಕ ಸಂಹಿತೆ” ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿದೆ. ದೇಶದಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ಕಾನೂನನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದ ಮೊದಲ ರಾಜ್ಯ ಉತ್ತರಾಖಂಡ್ ಆಗಿದೆ. ಕಳೆದ ವರ್ಷ ಫೆಬ್ರವರಿ 7 ರಂದು ಉತ್ತರಾಖಂಡ್ ವಿಧಾನಸಭೆಯು “ಏಕರೂಪ ನಾಗರಿಕ ಸಂಹಿತೆ”ಯನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿತು. ಇದನ್ನು ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ನಿಯಮಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ರಚಿಸಲಾದ ಸಮಿತಿಯು ಅಕ್ಟೋಬರ್ 18 ರಂದು ತನ್ನ ವರದಿಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿತು. ಏತನ್ಮಧ್ಯೆ, ದೇಶದ ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರು ಕೆಲವೇ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ತರಾಖಂಡಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಲಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಹಿಂದೆ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ “ಏಕರೂಪ ನಾಗರಿಕ” ಕಾನೂನನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರಲಾಗಿತ್ತು. ಈ ಕಾನೂನು ಜಾರಿಗೆ ಬಂದ ನಂತರ, ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಮದುವೆ, ಲಿವ್-ಇನ್ ಸಂಬಂಧಗಳು ಮತ್ತು ಪಿತ್ರಾರ್ಜಿತ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕೆಲವು ನಿಯಮಗಳು ಈಗ ಬದಲಾಗಿವೆ. ಈ ಕಾನೂನಿನ ಪ್ರಕಾರ, ವಿವಾಹಿತ ದಂಪತಿಗಳು ಆರು ತಿಂಗಳೊಳಗೆ ತಮ್ಮ ವಿವಾಹವನ್ನು ನೋಂದಾಯಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಕಾನೂನು ಜಾರಿಗೆ ಬಂದ ನಂತರ ಲಿವ್-ಇನ್ ಸಂಬಂಧದಲ್ಲಿರುವ ದಂಪತಿಗಳಿಗೆ ನೋಂದಾಯಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಒಂದು ತಿಂಗಳ ಅವಧಿ ನೀಡಲಾಗುವುದು. ರಾಜ್ಯದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯವರ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಶೈಲೇಶ್ ಬಾಗೋಲಿ ಅವರು ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಯುಸಿಸಿ ಅನುಷ್ಠಾನವನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದ್ದರು. ಈ ಕಾನೂನು ಉತ್ತರಾಖಂಡದ ಹೊರಗೆ ವಾಸಿಸುವ ರಾಜ್ಯದ ನಾಗರಿಕರಿಗೂ ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅವರು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದರು. ಅನೇಕ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳು ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಗುಂಪುಗಳು ಇದನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿದವು. ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು ಏಕರೂಪ ನಾಗರಿಕ ಸಂಹಿತೆಯ ಅನುಷ್ಠಾನಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಎಲ್ಲಾ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಅನುಮೋದನೆಗಳು ಮತ್ತು ಅಧಿಕೃತ ತರಬೇತಿ ಸೇರಿವೆ. ಪುಷ್ಕರ್ ಸಿಂಗ್ ಧಾಮಿ ಇಂದು ಯುಸಿಸಿ ಪೋರ್ಟಲ್ ಅನ್ನು ಉದ್ಘಾಟಿಸಿದರು ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಏಕರೂಪ ನಾಗರಿಕ ಸಂಹಿತೆಯನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದರು. ಮದುವೆ, ವಿಚ್ಛೇದನ, ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರ ಹಕ್ಕುಗಳು ಮತ್ತು ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಕಾನೂನುಗಳನ್ನು ಏಕೀಕರಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಯುಸಿಸಿ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಹೆಜ್ಜೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಟೈಮ್ಸ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಯುಸಿಸಿಯನ್ನು ಇಡೀ ಉತ್ತರಾಖಂಡದಲ್ಲಿ ಜಾರಿಗೆ ತರಲಾಗಿದ್ದು, ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಪಂಗಡಗಳು ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಸಂರಕ್ಷಿತ ಸಮುದಾಯಗಳಿಗೆ ವಿನಾಯಿತಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಯುಸಿಸಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಲಕ್ಷಣವೆಂದರೆ ಕಾನೂನು ಜಾರಿಗೆ ಬಂದ 60 ದಿನಗಳ ಒಳಗೆ ಎಲ್ಲಾ ವಿವಾಹಗಳನ್ನು ನೋಂದಾಯಿಸುವುದು ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿದೆ. ಮಾರ್ಚ್ 26, 2010 ರಂದು ಅಥವಾ ನಂತರ ನಡೆದ ವಿವಾಹಗಳನ್ನು ಸಹ ಆರು ತಿಂಗಳೊಳಗೆ ನೋಂದಾಯಿಸಬೇಕು.
