खानापूर तालुक्यात पारंपारिक होलीकोत्सव जल्लोषात.
हलशी : (प्रतिनिधी : उमेश देसाई)
शुभ चांदण्यांचा शितल प्रकाश, गावागावात कडाडणाऱ्या हलग्या, बोंब मारणाऱ्या चिमुकल्यांची फेर, घोडेमोडणी व विविध पारंपारिक खेळ, सप्तरंगांची उधळण, चव्हाट्याचे पूजन आणि पुरणपोळीचे भोजन, अशा जोश पूर्ण वातावरणात खानापूर तालुक्यात मोठ्या उत्साहात पारंपारिक सिमगोत्सव साजरा करण्यात आला.
तालुक्याच्या पश्चिम भागात, या शिमगोत्सवाला मोठ्या जल्लोषात सुरुवात होते. शिवरात्रीपासूनच या भागातील प्रत्येक खेड्यात शिंमगोत्सवाची लगबग सुरू होते. पौर्णिमेच्या पाच दिवस आधी चव्हाटा पूजनानंतर, देव देवतांचे पूजन व घोडेमोडणी कार्यक्रम साजरे केले जातात. त्यानंतर रविवारी चव्हाटा देवाची पूजा विधी आटोपल्यानंतर, गावागावात पंचमंडळी व हक्कदारांकडून कामांना जाळण्यात आल्यानंतर, हलगी व बोंबचा एकच जल्लोष करण्यात आल्याचे दिसून आले. जंगलातून तोडण्यात आलेल्या उंचच उंच होळीचे विधिवत पूजन प्रत्येक गावच्या वेशीवर विधिवत करण्यात आले. त्यानंतर हालगी व विविध वाद्यांच्या गजरात होळीची मिरवणूक काढून, मानकरीनी होळी नियमात उभारली.
पूर्व भागात हा होलीकोत्सव कर्नाटकी पद्धतीने साजरा केला जातो. तर उर्वरित सर्वच खेड्यात कोंकणी धाटणीचे स्वरूप या उत्सवाला दिसून येते. खानापूर शहर, नंदगड, हलगी, बिडी, आदी काही मोठ्या गावात धुळवडी दिवशी होळी उभारली जाते.
विविध रंगात रंगलेली युवा पिढी, व जोश पूर्ण तरुणाईची चढती बोंब, यामुळे होलीकोत्सवाची गोडी आणखीनच दुणावलयाचे दिसून येते.
रविवारी दुपारपासूनच तालुक्याच्या प्रत्येक, खेड्यापाड्यात होळी कामांना व होळी साजरी करण्यासाठी तयारी करण्यात येत होती. सायंकाळी सहा नंतर प्रत्येक घरातील मंडळी चव्हाट्यासमोर जमून आली होती. यामुळे गावागावात आठवणींच्या उजाळ्यासोबत होळीच्या शुभेच्छांचा वर्षाव झाल्याचे दिसून आले. रविवारी तालुक्याच्या पश्चिम भागातील, प्रत्येक गावात सांस्कृतिक कार्यक्रमाचे आयोजन करण्यात आले होते. अनेक गावात रात जागरण करण्यात आली. खानापूर व काही गावे वगळल्यास सर्वत्र आज सोमवारी रंगोत्सवाला उधान आले आहे.
ಖಾನಾಪುರ ತಾಲೂಕಿನಲ್ಲಿ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಹೋಳಿಕೋತ್ಸವ ಆಚರಣೆ.
ಹಲಶಿ: ಮಂಗಳಕರ ಬೆಳದಿಂಗಳ ಬೆಳಕು, ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಮೊಳಗುವ ಹಲಸು, ಬಾಂಬು ಎಸೆಯುವ ಪುಟ್ಟ ಮಕ್ಕಳ ಮೆರವಣಿಗೆ, ಕುದುರೆ ಸವಾರಿ, ವಿವಿಧ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಆಟಗಳು, ಬಣ್ಣಗಳ ಚಿತ್ತಾರ. ಖಾನಾಪುರ ತಾಲೂಕಿನಲ್ಲಿ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಸಿಮೋತ್ಸವವನ್ನು ಸಂಭ್ರಮದಿಂದ ಆಚರಿಸಲಾಯಿತು, ಚವತ್ಯ ಪೂಜೆ ಮತ್ತು ಪುರಂಪೋಳಿ ಆಹಾರದ ಉತ್ಸಾಹಭರಿತ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ.
ತಾಲೂಕಿನ ಪಶ್ಚಿಮ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಈ ಶಿಮಗೋತ್ಸವ ಸಡಗರ ಸಂಭ್ರಮದಿಂದ ಆರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಶಿವರಾತ್ರಿಯಿಂದಲೇ ಈ ಭಾಗದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲೂ ಶಿಮಗೋತ್ಸವ ವಿಜೃಂಭಣೆಯಿಂದ ಆರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಹುಣ್ಣಿಮೆಯ ಐದು ದಿನಗಳ ಮೊದಲು, ಚೌಟ ಪೂಜೆಯ ನಂತರ, ದೇವತೆಗಳ ಪೂಜೆ ಮತ್ತು ಕುದುರೆ ಒಡೆಯುವ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಂತರ ಭಾನುವಾರ ಚವ್ಹಾಟ ದೇವರ ಪೂಜೆ, ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳು ಮುಗಿದ ನಂತರ ಗ್ರಾಮಗಳಲ್ಲಿ ಪಂಚಮಂಡಲ, ಹಕ್ಕದಾರರಿಂದ ಕಾರ ್ಯಗಳನ್ನು ಸುಟ್ಟ ನಂತರ ಹಳಗಿ, ಬೊಂಬೆಯಾಟದ ಏಕ ಘೋಷೋತ್ಸವ ನಡೆದಿದ್ದು ಕಂಡುಬಂತು. ಪ್ರತಿ ಗ್ರಾಮದ ಗೇಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಾಡಿನಿಂದ ಕತ್ತರಿಸಿದ ಎತ್ತರದ ಹೋಳಿಗೆಯ ಧಾರ್ಮಿಕ ಪೂಜೆಯನ್ನು ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಬಳಿಕ ಹಲಗಿ ಹಾಗೂ ವಿವಿಧ ವಾದ್ಯಗಳ ಸದ್ದು ಮಾಡುತ್ತಾ ಹೋಳಿ ಮೆರವಣಿಗೆ ಹೊರತರುತ್ತಾ ಮಂಕಾರಿಣಿ ಹೋಳಿ ನಿಯಮಾವಳಿಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಿದರು.
ಪೂರ್ವ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಈ ಹೋಳಿಕೋತ್ಸವವನ್ನು ಕರ್ನಾಟಕ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಉಳಿದೆಲ್ಲ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಹಬ್ಬದಲ್ಲಿ ಕೊಂಕಣಿ ಕ್ಷೌರದ ನೋಟವೇ ಕಂಡು ಬರುತ್ತದೆ. ಖಾನಾಪುರ ನಗರ, ನಂದಗಡ, ಹಲಶಿ, ಬೀಡಿ ಮುಂತಾದ ಕೆಲವು ದೊಡ್ಡ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಧೂಳವಾಡಿ ದಿನದಂದು ಹೋಳಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಬಹು-ಬಣ್ಣದ, ವರ್ಣರಂಜಿತ ಯುವ ಪೀಳಿಗೆ ಮತ್ತು ರೋಮಾಂಚಕ ಯುವಕರ ಏರುತ್ತಿರುವ ಬೊಂಬಾಟ್ ಹೋಳಿ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ರುಚಿಕರಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.
ತಾಲೂಕಿನ ಪ್ರತಿ ಗ್ರಾಮಗಳಲ್ಲಿ ಭಾನುವಾರ ಮಧ್ಯಾಹ್ನದಿಂದಲೇ ಹೋಳಿ ಕಾರ್ಯ ಹಾಗೂ ಹೋಳಿ ಆಚರಣೆಗೆ ಸಿದ್ಧತೆ ನಡೆಸಲಾಗಿತ್ತು. ಸಂಜೆ ಆರು ಗಂಟೆಯ ನಂತರ ಚವತಿಯ ಮುಂದೆ ಪ್ರತಿ ಮನೆಯ ಸಭೆ ಸೇರಿತು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ನೆನಪಿನ ಬೆಳಕಿನ ಜತೆಗೆ ಹೋಳಿ ಹಬ್ಬದ ಶುಭಾಶಯಗಳ ಸುರಿಮಳೆಯಾಗಿರುವುದು ಕಂಡುಬಂತು. ಭಾನುವಾರ ತಾಲೂಕಿನ ಪಶ್ಚಿಮ ಭಾಗದ ಪ್ರತಿ ಗ್ರಾಮಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಹಲವು ಗ್ರಾಮಗಳಲ್ಲಿ ರಾತ್ರಿ ಜಾಗರಣೆ ನಡೆಸಲಾಯಿತು. ಖಾನಾಪುರ ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಗ್ರಾಮಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ಇಂದು ಸೋಮವಾರ ಎಲ್ಲೆಡೆ ರಂಗೋತ್ಸವ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದೆ.
ಖಾನಾಪುರದಲ್ಲಿ ಇಂದು ಸೋಮವಾರ ಹೋಳಿ ಹಬ್ಬ ನಡೆಯಲಿದೆ. ನಂತರ ಐದನೇ ದಿನ, ಪಂಚಮಿಯಂದು ರಂಗ ಪಂಚಮಿಯನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
