रस्तोरस्ती खड्डे जाहले उदंड ।। पुरवावे लक्ष पांडुरंगा…!
हलशी (प्रतिनिधी-उमेश देसाई) ; सह्याद्रीच्या घाटमाथ्यावर विराज्यमान झालेली कदंब अधिपती पलसी देशाची राजधानी म्हणून हलशी (ता खानापूर) गावाला ओळखले जाते. परशुराम कालीन पवित्र स्थळ दक्षिण काशी म्हणुनही हे गाव ओळखतात. कदंब शिल्पकला व वास्तू शिल्पे यामुळे हलशी गाव आज जगाच्या नकाशावर झळकत आहे. येथील मंदिरे पाहण्यासाठी हजारो पर्यटकांची गर्दी राजरोसपणे सुरू आहे. मात्र गावाला जोडलेल्या संपर्क रस्त्यांची आवस्था पाहता पर्यटकांची बोटे आपसुकच तोंडात जात आहेत. परिणामी “रस्तोरस्ती खड्डे जाहले उदंड, पुरवावे लक्ष पांडूरंगा”, असे शब्द बाहेर न पडले तरच नवल.
बेळगाव जिल्हयातील अती महन्निय पर्यटन स्थळ म्हणून हलशीला केंद्र दर्जा मिळाला आहे. यामुळे गाव जगाच्या नकाशावर मिरवत असले तरी येथील असुविधा पाहता पर्यटक नाराजी व्यक्त करतात. गावाला जोडला गेलेला खानापूर हलशी रस्ता वगळता इतरत्र संपर्क रस्त्यांची वाताहत झाली आहे. गोव्यातील पर्यटक रामनगर, कापोली, माचीगड मार्गानें येथे येतात. या रस्त्यांवरील अरुंद वळणे व बाजू पट्यांची अवस्था, तसेच खड्डे पाहता प्रवास नकोसा होतो. कारवार जिल्यातील पर्यटक दांडेली- नागरगाळी मार्गे हलशीला येण्याचा प्रवास नीवडतात, मात्र खड्यातून प्रवास करताना जीव पुरता वैतागुन जात असल्याच्या प्रतिक्रीया प्रवासी व्यक्त करतात. राज्यातील पर्यटक कित्तूर महामार्गानंतर बिडी वरून हलशीला येतात. महाराष्ट्रातील बरेच पर्यटक जत्त – जांबोटी मार्गे पारिश्वाड-बेकवाडवरून हलशीचा, पर्याय निवडतात. मात्र हे दोन्ही रस्ते म्हणजे रस्त्यात खडे कि, खड्यातच रस्ते हे कळणे देखील कठीण आहे.
गावाला जोडणाऱ्या संपर्क रस्त्यांची आवस्था पाहून माजी आमदार डॉ. अंजली निंबाळकर यांनी नंदगड-नागरगाळी रस्त्याचे दुपदरीकण केले आहे. शिवाय बेकवाड रस्त्यावरीक पूल मंजूर केला होता. यानुसार ही दोन काम व्यवस्थीत झाली असली तरी रस्त्याचे काय ? असा प्रश्न प्रवासी व नागरिकांतून विचारला जात आहे.
हलशी पर्यटन स्थळ असल्याने येथील ग्रामपंचायतीने त्यासंबधी ठराव करून व्यवस्थीत कार्यवाही केल्यास हे रस्ते लागलीच मंजूर होवू शकतात. अशी भावना जाणकार पर्यटकांतून व्यक्त करण्यात येत आहे. केंद्र सरकारने या गावाला पर्यटन स्थळाचा दर्जा दिला असल्याने आमदार, खासदारांप्रमाणेच स्थानिक पातळीवरुन गावच्या विकासासाठी प्रयत्न केल्यास हलशीला असंख्य सुविधा उपलब्ध होवू शकतात, असे मत पर्यटकांतून व्यक्त केले जात आहे. इतर पर्यटन स्थळांचा अभ्यास करून स्थानिक पातळीवरुनच यासाठी जास्त प्रयत्न व्हावेत, अशी नागरिकांतून मागणी होत आहे.
ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿ ಗುಂಡಿಗಳು ದೊಡ್ಡದಾಗಿವೆ. ಪಾಂಡುರಂಗನ ಕಡೆ ಗಮನ ಕೊಡಿ…!
ಹಲ್ಶಿ (ಪ್ರತಿನಿಧಿ); ಹಲ್ಶಿ (ತಾ ಖಾನಾಪುರ) ಗ್ರಾಮವು ಸಹ್ಯಾದ್ರಿಯ ಘಟ್ಟಗಳ ಮೇಲೆ ಆಳ್ವಿಕೆ ನಡೆಸಿದ ಕದಂಬ ದೊರೆ ಪಾಲ್ಸಿ ದೇಶದ ರಾಜಧಾನಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಪರಶುರಾಮನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಈ ಗ್ರಾಮವನ್ನು ದಕ್ಷಿಣ ಕಾಶಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಕದಂಬ ಶಿಲ್ಪಕಲೆ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತು ಶಿಲ್ಪಗಳಿಂದಾಗಿ ಇಂದು ಹಲ್ಶಿ ಗ್ರಾಮವು ವಿಶ್ವ ಭೂಪಟದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದೆ. ದೇವಾಲಯಗಳನ್ನು ನೋಡಲು ಸಾವಿರಾರು ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಇಲ್ಲಿಗೆ ಆಗಮಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಗ್ರಾಮಕ್ಕೆ ಸಂಪರ್ಕ ಕಲ್ಪಿಸುವ ಸಂಪರ್ಕ ರಸ್ತೆಗಳ ದುಸ್ಥಿತಿ ಕಂಡು ಪ್ರವಾಸಿಗರ ಕೈಬೆರಳುಗಳು ಪರಸ್ಪರ ಬಾಯಲ್ಲಿ ಹೋಗುತ್ತಿವೆ. ಇದರಿಂದ ರೋಸ್ಟೋರಿಸ್ತಿ ಖಡೇ ಜಾಹಲೇ ಉದ್ದಂಡ, ಪುರವವೇ ಲಕ್ಷ ಪಾಂಡುರಂಗ ಎಂಬ ಮಾತುಗಳು ಬರದೇ ಹೋದರೆ ಆಶ್ಚರ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.
ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಅತ್ಯಂತ ಗೌರವಾನ್ವಿತ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣ ಎಂಬ ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ ಹಲಶಿಗೆ ಲಭಿಸಿದೆ. ಇದರಿಂದ ವಿಶ್ವ ಭೂಪಟದಲ್ಲಿ ಈ ಗ್ರಾಮ ಕನ್ನಡೀಕರಣಗೊಂಡಿದ್ದರೂ ಇಲ್ಲಿನ ಅನನುಕೂಲತೆಯನ್ನು ಕಂಡು ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಅಸಮಾಧಾನ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ಗ್ರಾಮಕ್ಕೆ ಸಂಪರ್ಕ ಕಲ್ಪಿಸುವ ಖಾನಾಪುರ ಹಲಶಿ ರಸ್ತೆ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಉಳಿದಂತೆ ಸಂಪರ್ಕ ರಸ್ತೆಗಳು ಹಾಳಾಗಿವೆ. ಗೋವಾದಿಂದ ಪ್ರವಾಸಿಗರು ರಾಮನಗರ, ಕಪೋಲಿ, ಮಚಿಗಢ ಮಾರ್ಗಗಳ ಮೂಲಕ ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬರುತ್ತಾರೆ. ಕಿರಿದಾದ ತಿರುವುಗಳು ಮತ್ತು ಬದಿಗಳ ಸ್ಥಿತಿ, ಹಾಗೆಯೇ ಈ ರಸ್ತೆಗಳಲ್ಲಿನ ಹೊಂಡಗಳು ಪ್ರಯಾಣವನ್ನು ಅಹಿತಕರವಾಗಿಸುತ್ತದೆ. ಕಾರವಾರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಪ್ರವಾಸಿಗರು ದಾಂಡೇಲಿ-ನಾಗರಗಲಿ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಹಲಶಿಗೆ ಪ್ರಯಾಣಿಸಲು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ, ಆದರೆ ಬಂಡೆಗಳ ಮೂಲಕ ಪ್ರಯಾಣಿಸುವಾಗ ಬೇಸರವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಪ್ರಯಾಣಿಕರು ತಮ್ಮ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ರಾಜ್ಯದ ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಕಿತ್ತೂರು ಹೆದ್ದಾರಿ ನಂತರ ಬೀಡಿಯಿಂದ ಹಲಸಿಗೆ ಬರುತ್ತಾರೆ. ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಅನೇಕ ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಜಟ್ಟ್-ಜಾಂಬೋಟಿ ಮೂಲಕ ಪಾರಿಶ್ವಾಡ್-ಬೆಕ್ವಾಡ್ ಮೂಲಕ ಹಾಲ್ಶಿಯನ್ನು ಆರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಈ ಎರಡು ರಸ್ತೆಗಳು ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿನ ಹೊಂಡಗಳೇ ಅಥವಾ ಹೊಂಡದಲ್ಲಿರುವ ರಸ್ತೆಗಳೇ ಎಂದು ತಿಳಿಯುವುದು ಕೂಡ ಕಷ್ಟ.
ಗ್ರಾಮಕ್ಕೆ ಸಂಪರ್ಕ ಕಲ್ಪಿಸುವ ಸಂಪರ್ಕ ರಸ್ತೆಗಳ ದುಸ್ಥಿತಿ ಕಂಡು ಮಾಜಿ ಶಾಸಕ ಡಾ. ಅಂಜಲಿ ನಿಂಬಾಳ್ಕರ್ ಅವರು ನಂದಗಡ-ನಾಗರಗಲಿ ರಸ್ತೆಯನ್ನು ಎರಡು ಬಾರಿ ಪರಿಶೀಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಜತೆಗೆ ಬೇಕ್ವಾಡ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿ ಸೇತುವೆ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಮಂಜೂರಾತಿ ದೊರೆತಿದೆ. ಇದರ ಪ್ರಕಾರ ಈ ಎರಡು ಕಾಮಗಾರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡಿದ್ದರೂ ರಸ್ತೆ ಹೇಗಿದೆ? ಈ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಪ್ರಯಾಣಿಕರು ಮತ್ತು ನಾಗರಿಕರು ಕೇಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ಹಲಶಿ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯಿತಿ ಈ ಬಗ್ಗೆ ಠರಾವು ಕೈಗೊಂಡು ಸೂಕ್ತ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಂಡರೆ ಕೂಡಲೇ ಈ ರಸ್ತೆಗಳನ್ನು ಮಂಜೂರು ಮಾಡಬಹುದು. ಇಂತಹ ಭಾವನೆ ಪ್ರಜ್ಞಾವಂತ ಪ್ರವಾಸಿಗರಿಂದ ವ್ಯಕ್ತವಾಗುತ್ತಿದೆ. ಕೇಂದ್ರ ಸರಕಾರ ಈ ಗ್ರಾಮಕ್ಕೆ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣದ ಸ್ಥಾನಮಾನ ನೀಡಿರುವುದರಿಂದ ಸ್ಥಳೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಮವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪಡಿಸಲು ಶಾಸಕರು, ಸಂಸದರು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರೆ ಹಲಸಿಗೆ ನಾನಾ ಸೌಲಭ್ಯ ಕಲ್ಪಿಸಬಹುದು ಎಂಬ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಪ್ರವಾಸಿಗರಿಂದ ವ್ಯಕ್ತವಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇತರೆ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣಗಳನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಸ್ಥಳೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಯತ್ನ ನಡೆಸಬೇಕು ಎಂಬುದು ನಾಗರಿಕರ ಆಗ್ರಹ.
