हस्तकला वस्त्रोद्योग मंत्रालय भारत सरकार तर्फे हस्तकला पुरस्कार सोहळा ; पुंडलिक कुंभार (खानापूर) यांना गौरविण्यात आले.
नवी दिल्ली : वस्त्रोद्योग मंत्रालय, भारत सरकारतर्फे हस्तकला पुरस्कार सोहळा 2023 आणि 2024 हा भव्य कार्यक्रम मंगळवार, 9 डिसेंबर 2025 रोजी नवी दिल्लीतील विज्ञान भवनाच्या प्लेनरी हॉलमध्ये आयोजित करण्यात आला.या विशेष सोहळ्याला मुख्य अतिथी म्हणून भारताच्या राष्ट्रपती श्रीमती द्रौपदी मुर्मू उपस्थित होत्या. हा कार्यक्रम वस्त्रोद्योग मंत्री श्री गिरीराज सिंह यांच्या अध्यक्षतेखाली संपन्न झाला. या कार्यक्रमांमध्ये खानापूर तालुक्यातील डुक्करवाडी (फुलेवाडी) येथील युवक पुंडलिक कुंभार यांना Terracotta & Pottery Craft (टेराकोटा आणि मातीकाम) मधील कारागिरी आणि विकासातील योगदानाबद्दल विशेष उल्लेख प्रमाणपत्र देऊन गौरविण्यात आले. कार्यक्रमाला परराष्ट्र व वस्त्रोद्योग राज्य मंत्री श्री पवित्रा मार्गेरिटा हे विशेष अतिथी म्हणून उपस्थित होते.
भारताच्या समृद्ध आणि विविधतेने नटलेल्या हस्तकला क्षेत्रातील उत्कृष्ट कामगिरी करणाऱ्या कलाकारांना या कार्यक्रमात सन्मानित करण्यात आले. यावेळी देशभरातील हस्तकला समुदायामध्ये उत्साहाचे वातावरण पाहायला मिळाले. या पुरस्कार सोहळ्याला अनेक मान्यवर, अधिकारी आणि हस्तकला क्षेत्रातील दिग्गज कलाकार उपस्थित होते. भारतीय हस्तकलेच्या जतन, संवर्धन आणि प्रोत्साहनासाठी महत्वाचा समजला जाणारा हा सोहळा राष्ट्रीय स्तरावर मोठ्या उत्सुकतेचा विषय ठरला आहे.
श्री पुंडलिक मनोहर कुंभार यांचा प्रेरणादायी प्रवास…..
खानापूर तालुक्यातील बेळगाव जिल्ह्यातील डुक्करवाडी (फुलेवाडी) या शांत, निसर्गरम्य गावात असा एक माणूस राहतो ज्याच्या हातांनी केवळ मातीच नव्हे, तर स्वतःचे नशीबही घडवले आहे. श्री पुंडलिक मनोहर कुंभार, 1983 साली जन्मलेले, धैर्य, चिकाटी आणि सर्जनशीलतेचे प्रेरणादायी प्रतीक आहेत. शारीरिकदृष्ट्या दिव्यांग असूनही, त्यांनी कधीही आपल्या मर्यादांना जीवनाची मर्यादा होऊ दिली नाही. प्रत्येक आव्हानाला त्यांनी नव्या शक्तीमध्ये रूपांतरित केले. आधुनिक मातीशिल्प आणि टेराकोटाच्या कलेतून त्यांनी पारंपरिकतेला आधुनिकतेची जोड देत स्वतःचे नवे आयुष्य घडवले.दृढनिश्चयाचा प्रवासलहानपणापासूनच पुंडलिक यांना मातीशिल्पकलेची ओढ होती. चाक फिरण्याचा तालबद्ध आवाज, ओल्या मातीचा स्पर्श आणि जमिनीतून काहीतरी घडवण्याचा आनंद त्यांच्या मनावर राज्य करत होता. एम.ए. आणि डी.एड. पर्यंतचे शिक्षण पूर्ण केल्यानंतर त्यांनी नोकरीच्या शोधाला सुरुवात केली; परंतु अपंगत्वामुळे निर्माण होणाऱ्या अडचणी आणि मर्यादित संधींमुळे त्यांना अपेक्षित संधी मिळाली नाही. हीच कठीण वेळ त्यांच्या आयुष्यातील टर्निंग पॉइंट ठरली. त्यांनी पुन्हा आपल्या मुळांकडे—मातीच्या कलेकडे—वळण्याचा निर्णय घेतला.प्रशिक्षण, कौशल्यविकास आणि व्यावसायिक उन्नती.सेंट्रल व्हिलेज पॉटरी इन्स्टिट्यूट (CVPI), खानापूर येथे भेटीदरम्यान त्यांनी मातीशी खेळणाऱ्या कुशल कारागिरांना पाहिले. ते प्रभावित झाले, परंतु प्रभावासोबतच त्यांनी पारंपरिक कलाकुसरीतील गुणवत्ता वाढवण्याची गरज ओळखली. या जाणिवेतूनच त्यांनी क्राफ्ट्स कौन्सिल ऑफ कर्नाटक आणि CVPI, खानापूर येथून टेराकोटा म्युरल डिझाईन आणि आधुनिक पॉटरी तंत्रज्ञानातील मास्टर क्राफ्ट सर्टिफिकेट मिळवले.
या प्रशिक्षणांनी त्यांची कल्पनाशक्ती, कलात्मकतेची जाण आणि तांत्रिक ज्ञान अधिकाधिक संपन्न केले….
2010 मध्ये त्यांनी ‘मॉडर्न पॉटरी अँड टेराकोटा आर्ट्स’ ही स्वतःची युनिट स्थापन केली. परंपरा आणि आधुनिक डिझाइन यांचे सुंदर मिश्रण असलेली म्युरल्स, प्लांटर्स, भांडी, देवतांच्या मूर्ती, दिवे आणि वॉल पॅनेल्स ही त्यांची निर्मिती विशेष लोकप्रिय झाली.”ग्रामीण ग्राम शिल्पी मेळा 2023″, “कैगिरीका वस्तू प्रदर्शन 2023” तसेच हँडीक्राफ्ट्स विभाग, वस्त्रोद्योग मंत्रालय, धारवाड आयोजित विविध प्रदर्शनांत त्यांच्या कलाकृतींना विशेष मागणी आणि प्रशंसा मिळाली.
यश, सन्मान आणि राष्ट्रीय गौरव….
त्यांच्या अपूर्व कामगिरीसाठी आणि समर्पणासाठी त्यांना जिल्हा, राज्य व राष्ट्रीय पातळीवरील अनेक मान-सन्मान प्राप्त झाले.2019 : ‘श्रम सन्मान प्रशस्ती’ जिल्हा पुरस्कार2022-23 : रोटरी ई-क्लब, बेलागवी – ‘व्होकेशनल एक्सलन्स अवॉर्ड’2023 : क्राफ्ट्स कौन्सिल ऑफ तेलंगणा – राज्यस्तरीय पुरस्कार2023 : महाराष्ट्र राज्य हँडिकॅप ऑनररी कॅप्टन अभा पाटील फाउंडेशन – इंटरस्टेट दिव्यांग पुरस्कारत्यांच्या प्रेरणादायी प्रवासाचे वृत्त अनेक नामांकित वृत्तपत्रांनी प्रसिद्ध केले.त्यांच्या कर्तृत्वाचा शिखरबिंदू 2024 मध्ये आला, जेव्हा त्यांच्या अद्वितीय टेराकोटा निर्मिती ‘नरसिंह मूर्ती’ साठी त्यांना राष्ट्रीय हस्तकला पुरस्कारात ‘Certificate of Appreciation’ बहाल करण्यात आले. हा राष्ट्रीय सन्मान त्यांना भारतातील कुशलतम कारागिरांच्या यादीत अभिमानाने स्थान देणारा ठरला.
समाजातील योगदान, प्रशिक्षण आणि प्रभाव.स्वतःच्या प्रगतीपलीकडे जाऊन पुंडलिक यांनी शेकडो कारागिरांसाठी प्रेरणास्त्रोत आणि मार्गदर्शक म्हणून काम केले आहे. आपल्या युनिटच्या माध्यमातून त्यांनी 100 पेक्षा जास्त विद्यार्थ्यांना पॉटरी आणि म्युरलचे प्रशिक्षण दिले असून त्यातील अनेकांनी स्वतःची लघुउद्योग यशस्वीपणे सुरू केले आहेत.हँडीक्राफ्ट्स विभाग आयोजित प्रदर्शनांमध्ये, शाळांत, कार्यशाळांत आणि जनजागृती कार्यक्रमांत ते प्रत्यक्ष प्रात्यक्षिक देत असतात.त्यांचा विश्वास आहे:”माती म्हणजे केवळ कला नाही—ती ध्यान, शांतता आणि पृथ्वीशी जोडणारा दुवा आहे.”त्यांनी स्थानिक माती, नैसर्गिक संसाधनांचा वापर करून पर्यावरणपूरक उत्पादनप्रक्रिया विकसित केली आहे. अर्धकुशल स्थानिक कारागिरांना रोजगार उपलब्ध करून त्यांनी ग्रामीण उद्योजकतेचा आदर्श निर्माण केला आहे.भविष्यातील ध्येय आणि प्रेरणादायी संदेश.पुंडलिक यांची सर्वात प्रसिद्ध कलाकृती ‘नरसिंह मूर्ती’ ही त्यांच्या श्रद्धा, संयम आणि समर्पणाचे प्रतीक आहे. ते म्हणतात:”मी मातीला स्पर्श करतो तेव्हा माझे संघर्ष विसरून जातो; माती माझ्या मनाचा आवाज ओळखते.”पुढील काळात ते आपल्या युनिटला आधुनिक साधनांनी सुसज्ज Training-cum-Production Center मध्ये रूपांतरित करण्याचे उद्दिष्ट ठेवतात. कर्नाटकातील पारंपरिक मातीशिल्प कारागिरांना एका व्यासपीठावर आणून त्यांच्यात ज्ञान व डिझाइनचे आदानप्रदान करणे हेही त्यांचे ध्येय आहे. क्राफ्ट्स कौन्सिल ऑफ कर्नाटक आणि वस्त्रोद्योग मंत्रालयाच्या हस्तकला विभागाच्या सहाय्याने ते शाश्वत आणि आधुनिक हस्तकला विकासाचे केंद्र उभारण्याचे स्वप्न पाहतात.
शेवटचा सार….
श्री पुंडलिक मनोहर कुंभार यांचे जीवन हे सिद्ध करते की मर्यादा फक्त मनात असतात. जिद्द, कष्ट आणि कलाप्रेमाच्या बळावर त्यांनी स्वतःचे तसेच समाजाचे आयुष्य बदलले आहे. त्यांच्या हातांनी घडवलेली प्रत्येक कलाकृती धैर्य, आशा आणि मानवी जिद्दीची कहाणी सांगते.ते म्हणजेच खरे “धैर्याची माती”—ज्या मातीतून असामान्य प्रतिभा, प्रेरणा आणि मानवी मूल्ये आकार घेऊ शकतात.
ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಹಸ್ತಶಿಲ್ಪ ಮತ್ತು ವಸ್ತ್ರೋದ್ಯಮ ಸಚಿವಾಲಯದಿಂದ ನವದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಹಸ್ತಶಿಲ್ಪ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಸಮಾರಂಭ ; ಖಾನಾಪುರದ ಪುಂಡಲಿಕ್ ಕುಂಭಾರ ಅವರನ್ನು ಗೌರವಿಸಲಾಯಿತು.
ನವದೆಹಲಿ : ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ವಸ್ತ್ರೋದ್ಯಮ ಸಚಿವಾಲಯದ ವತಿಯಿಂದ ಹಸ್ತಶಿಲ್ಪ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಸಮಾರಂಭ 2023 ಮತ್ತು 2024 ಅದ್ದೂರಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಮಂಗಳವಾರ, 2025 ಡಿಸೆಂಬರ್ 9 ರಂದು ನವದೆಹಲಿಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಭವನದ ಪ್ಲೀನರಿ ಹಾಲ್ ನಲ್ಲಿ ಆಯೋಜಿಸಲಾಗಿತ್ತು.
ಈ ವಿಶೇಷ ಸಮಾರಂಭಕ್ಕೆ ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಶ್ರೀಮತಿ ದ್ರೌಪದಿ ಮುರ್ಮು ಅವರು ಮುಖ್ಯ ಅತಿಥಿಯಾಗಿ ಹಾಜರಿದ್ದರು. ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ವಸ್ತ್ರೋದ್ಯಮ ಸಚಿವರಾದ ಶ್ರೀ ಗಿರಿರಾಜ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯಲ್ಲಿ ನೆರವೇರಿತು.
ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಖಾನಾಪುರ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಡುಕ್ಕರವಾಡಿ (ಫುಲೆವಾಡಿ) ಗ್ರಾಮದ ಯುವಕ ಪುಂಡಲಿಕ್ ಕುಂಭಾರ ಅವರನ್ನು Terracotta & Pottery Craft (ಟೆರಾಕೋಟಾ ಮತ್ತು ಮಣ್ಣಿನ ಕಲಾ) ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕೌಶಲ್ಯ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಯ ಬಗ್ಗೆಯೂ ವಿಶೇಷ ಗಮನಾರ್ಹ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರ ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಲಾಯಿತು.
ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕೆ ವಿದೇಶ ವ್ಯವಹಾರ ಮತ್ತು ವಸ್ತ್ರೋದ್ಯಮ ರಾಜ್ಯ ಮಂತ್ರಿ ಶ್ರೀ ಪವಿತ್ರಾ ಮಾರ್ಗೆರಿಟಾ ಅವರು ವಿಶೇಷ ಅತಿಥಿಗಳಾಗಿ ಹಾಜರಿದ್ದರು.
ಭಾರತದ ಸಮೃದ್ಧ ಮತ್ತು ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಹಸ್ತಶಿಲ್ಪ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಅಮೋಘ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದ ಪ್ರತಿಭಾವಂತ ಕಲಾವಿದರನ್ನು ಈ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಸನ್ಮಾನಿಸಲಾಯಿತು. ದೇಶದಾದ್ಯಂತದ ಹಸ್ತಶಿಲ್ಪ ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅಪಾರ ಉತ್ಸಾಹದ ವಾತಾವರಣ ಕಂಡುಬಂತು. ಅನೇಕ ಗಣ್ಯ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು, ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ಹಸ್ತಶಿಲ್ಪ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಪ್ರಮುಖ ಕಲಾವಿದರು ಉಪಸ್ಥಿತರಿದ್ದರು.
ಭಾರತೀಯ ಹಸ್ತಶಿಲ್ಪದ ಸಂರಕ್ಷಣೆ, ಸಂವರ್ಧನೆ ಮತ್ತು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಕ್ಕೆ ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವದಂತೆ ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಡುವ ಈ ಸಮಾರಂಭವು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಗಮನ ಸೆಳೆದಿದೆ.
ಶ್ರೀ ಪುಂಡಲಿಕ್ ಮನೋಹರ ಕುಂಭಾರ ಅವರ ಪ್ರೇರಣಾದಾಯಕ ಪ್ರಯಾಣ
ಖಾನಾಪುರ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ, ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಡುಕ್ಕರವಾಡಿ (ಫುಲೆವಾಡಿ) ಎಂಬ ನಿಶ್ಶಬ್ದ ಹಾಗೂ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸೌಂದರ್ಯದಿಂದ ತುಂಬಿದ ಊರಿನಲ್ಲಿ ಮಣ್ಣು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ತನ್ನದೇ ಭಾಗ್ಯವನ್ನು ಕೈಗಳಿಂದ ರೂಪಿಸಿದ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿ ಎಂದರೆ
ಶ್ರೀ ಪುಂಡಲಿಕ್ ಮನೋಹರ ಕುಂಭಾರ, 1983ರಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ, ಧೈರ್ಯ, ಹಠ ಮತ್ತು ಸೃಜನಶೀಲತೆಯ ಪ್ರತೀಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ.
ಶಾರೀರಿಕವಾಗಿ ದಿವ್ಯಾಂಗರಾಗಿದ್ದರೂ, ಅವರು ಜೀವನದ ಮಿತಿಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಮನಸ್ಸಿನ ಬಲದಿಂದಲೇ ಜಾಯಿಸಿದ್ದರೆಂಬುದೇ ಅವರ ಕಥೆಯ ಸಾರಾಂಶ. ಪ್ರತಿ ಸವಾಲನ್ನೂ ಅವರು ಹೊಸ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿದೆ ಪರಿವರ್ತಿಸಿದರು. ಆಧುನಿಕ ಮಣ್ಣಿನ ಶಿಲ್ಪ ಮತ್ತು ಟೆರಾಕೋಟಾ ಕಲೆಯ ಮೂಲಕ ಅವರು ಪರಂಪರೆಯಿಗೂ ಆಧುನಿಕತೆಯಿಗೂ ಅನನ್ಯ ಸಂಯೋಜನೆ ನೀಡಿ ತಮ್ಮ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಹೊಸ ದಿಕ್ಕು ನೀಡಿದರು.
ದೃಢನಿಶ್ಚಯದ ಪಥ
ಬಾಲ್ಯದಿಂದಲೂ ಪುಂಡಲಿಕ್ ಅವರಿಗೆ ಮಣ್ಣಿನ ಕಲೆಯ ಮೇಲೆ ಅಪಾರ ಆಸಕ್ತಿ. ಚಕ್ರ ತಿರುಗುವ ಝಣಝಣ ಧ್ವನಿ, ತೇವ ಮಣ್ಣಿನ ಸೊಂಪಾದ ಸ್ಪರ್ಶ, ಮತ್ತು ಭೂಮಿಯಿಂದ ಹೊಸ ರೂಪಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಆನಂದ—ಇವೆಲ್ಲವೂ ಅವರ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಆವರಿಸಿತ್ತು.
ಎಂ.ಎ. ಮತ್ತು ಡಿ.ಎಡ್. ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದ ನಂತರ ಉದ್ಯೋಗ ಹುಡುಕಿದರೂ, ದಿವ್ಯಾಂಗತೆಯಿಂದ ಬಂದ ಅಡಚಣೆಗಳು ಅವರ ಅವಕಾಶಗಳಿಗೆ ಅಡ್ಡಿಯಾದವು. ಇದೇ ಕಠಿಣ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅವರು ಜೀವನದ ಟರ್ನಿಂಗ್ ಪಾಯಿಂಟ್ ಅನ್ನು ಕಂಡರು—ಮತ್ತೆ ತಮ್ಮ ಮೂಲಗಳಾದ ಮಣ್ಣಿನ ಕಲೆಯತ್ತ ಮರಳಿದರು.
ಪ್ರಶಿಕ್ಷಣ, ಕೌಶಲ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿ ಉನ್ನತಿ
ಸೆಂಟ್ರಲ್ ವಿಲೇಜ್ ಪಾಟರಿ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ (CVPI), ಖಾನಾಪುರಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದಾಗ, ಅವರು ಮಣ್ಣಿನೊಂದಿಗೆ ರಚನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದ ನಿಪುಣ ಕಾರಾಗಿರರನ್ನು ಕಂಡು ಪ್ರೇರಿತರಾದರು. ಇದರಿಂದ ಪರಂಪರಾತ್ಮಕ ಕೌಶಲ್ಯದ ಗುಣೋನ್ನತಿಗೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಜ್ಞಾನಗಳತ್ತ ಅವರ ಗಮನ ಸೆಳೆಯಿತು.
ಅವರು ಕ್ರಾಫ್ಟ್ಸ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಆಫ್ ಕರ್ಣಾಟಕ ಮತ್ತು CVPI, ಖಾನಾಪುರ ಇತ್ಯಾದಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಟೆರಾಕೋಟಾ ಮ್ಯುರಲ್ ಡಿಸೈನ್ ಮತ್ತು ಆಧುನಿಕ ಪಾಟರಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಮಾಸ್ಟರ್ ಕ್ರಾಫ್ಟ್ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರ ಪಡೆದರು.
2010ರಲ್ಲಿ ಅವರು ‘ಮಾಡರ್ನ್ ಪಾಟರಿ ಅಂಡ್ ಟೆರಾಕೋಟಾ ಆರ್ಟ್ಸ್’ ಎಂಬ ಸ್ವಂತ ಘಟಕ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು.
ಪರಂಪರೆ ಹಾಗೂ ಆಧುನಿಕ ವಿನ್ಯಾಸಗಳ ಸಂಯೋಜನೆಯಿಂದ ಕೂಡಿದ ಮ್ಯುರಲ್ಸ್, ಪ್ಲಾಂಟರ್ಸ್, ಪಾತ್ರೆಗಳು, ದೇವತೆಗಳ ಮೂರ್ತಿಗಳು, ದೀಪಗಳು, ವಾಲ್ ಪ್ಯಾನೆಲ್ಸ್ ಇತ್ಯಾದಿ ಕಲಾಕೃತಿಗಳು ಜನಪ್ರಿಯತೆ ಗಳಿಸಿವೆ.
“ಗ್ರಾಮೀಣ ಗ್ರಾಮ ಶಿಲ್ಪಿ ಮೇಳ 2023”, “ಕೈಗಿರಿಕಾ ವಸ್ತು ಪ್ರದರ್ಶನ 2023” ಸೇರಿದಂತೆ ಹಸ್ತಶಿಲ್ಪ ಇಲಾಖೆಯಿಂದ ಆಯೋಜಿಸಲಾದ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳಲ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ದೊರಕಿತು.
ಯಶಸ್ಸು, ಸನ್ಮಾನ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗೌರವ
ಅವರ ಅಪರೂಪದ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಗೆ ಜಿಲ್ಲಾ, ರಾಜ್ಯ ಹಾಗೂ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ದೊರಕಿವೆ.
2019 : ‘ಶ್ರಮ ಸನ್ಮಾನ ಪ್ರಶಸ್ತಿ’ – ಜಿಲ್ಲಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿ
2022-23 : ರೋಟರಿ ಇ-ಕ್ಲಬ್, ಬೆಳಗಾವಿ – ‘ವೋಕೇಷನಲ್ ಎಕ್ಸೆಲೆನ್ಸ್ ಅವಾರ್ಡ್’
2023 : ಕ್ರಾಫ್ಟ್ಸ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಆಫ್ ತೆಲಂಗಾಣ – ರಾಜ್ಯ ಮಟ್ಟದ ಪ್ರಶಸ್ತಿ
2023 : ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ರಾಜ್ಯ ಹ್ಯಾಂಡಿಕ್ಯಾಪ್ ಹಾನರರಿ ಕ್ಯಾಪ್ಟನ್ ಅಾಭಾ ಪಾಟೀಲ ಫೌಂಡೇಶನ್ – ಅಂತರ್ರಾಜ್ಯ ದಿವ್ಯಾಂಗ ಪ್ರಶಸ್ತಿ
ಅವರ ಪ್ರೇರಣಾದಾಯಕ ಜೀವನಯಾನವನ್ನು ಅನೇಕ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಪತ್ರಿಕೆಗಳು ಪ್ರಕಟಿಸಿವೆ.
ಅವರ ಕಲೆಗಾರಿಕೆಗೆ ಶಿರೋಮಣಿ ಕ್ಷಣ 2024ರಲ್ಲಿ ಬಂತು—
ಅವರ ಅನನ್ಯ ಟೆರಾಕೋಟಾ ಕಲಾಕೃತಿ ‘ನರಸಿಂಹ ಮೂರ್ತಿ’ ಗೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಸ್ತಶಿಲ್ಪ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯ ‘Certificate of Appreciation’ ಲಭಿಸಿತು. ಇದು ಅವರನ್ನು ಭಾರತದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಕಾರಾಗಿರರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರನ್ನಾಗಿ ಅಭಿಮಾನದಿಂದ ಸ್ಥಾನಪಡಿಸಿತು.
ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಕೊಡುಗೆ, ತರಬೇತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಭಾವ
ಸ್ವಂತ ಪ್ರಗತಿಯೊಂದಿಗೆ, ಪುಂಡಲಿಕ್ ಕುಂಭಾರ ಅವರು ನೂರಾರು ಕಾರಾಗಿರರಿಗೆ ಪ್ರೇರಣೆ ಮತ್ತು ದಾರಿದೀಪರಾಗಿದ್ದಾರೆ.
ತಮ್ಮ ಘಟಕದ ಮೂಲಕ ಅವರು 100 ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಪಾಟರಿ ಮತ್ತು ಮ್ಯುರಲ್ ಕಲೆಯಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಇವರಲ್ಲಿ ಅನೇಕರಿಗೆ ಸ್ವಂತ ಉದ್ಯಮ ಆರಂಭಿಸಲು ಸಹಾಯವಾಗಿದೆ.
ಅವರು ಹಸ್ತಶಿಲ್ಪ ಇಲಾಖೆ ಆಯೋಜಿಸಿದ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳು, ಶಾಲೆಗಳು, ಕಾರ್ಯಾಗಾರಗಳು, ಜಾಗೃತಿ ಶಿಬಿರಗಳು ಮುಂತಾದಲ್ಲಿ ನೇರ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾರೆ.
ಅವರ ನಂಬಿಕೆ :
“ಮಣ್ಣು ಅಂದರೆ ಕಲೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ — ಅದು ಧ್ಯಾನ, ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಭೂಮಿಯೊಡನೆ ನಮ್ಮನ್ನು ಜೋಡಿಸುವ ಸೇತುವೆ.”
ಸ್ಥಳೀಯ ಮಣ್ಣು ಮತ್ತು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಬಳಕೆಯಿಂದ ಅವರು ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ ಉತ್ಪಾದನಾ ವಿಧಾನವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಅರ್ಧ-ಪರಿಣತ ಸ್ಥಳೀಯ ಕಾರಾಗಿರರಿಗೆ ಉದ್ಯೋಗ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಅವರು ಗ್ರಾಮೀಣ ಉದ್ಯಮಶೀಲತೆಯ ಮಾದರಿಯನ್ನೇ ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಭವಿಷ್ಯದ ಗುರಿ ಮತ್ತು ಪ್ರೇರಣಾದಾಯಕ ಸಂದೇಶ
ಅವರ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕೃತಿ ‘ನರಸಿಂಹ ಮೂರ್ತಿ’ ಅವರ ಭಕ್ತಿ, ಸಹನೆ ಮತ್ತು ಸಮರ್ಪಣೆಯ ಸಂಕೇತ ಎಂದು
ಅವರು
“ನಾನು ಮಣ್ಣನ್ನು ಮುಟ್ಟಿದಾಗ ನನ್ನ ಎಲ್ಲಾ ಹೋರಾಟಗಳನ್ನು ಮರೆತುಬಿಡುತ್ತೇನೆ; ಮಣ್ಣು ನನ್ನ ಮನಸ್ಸಿನ ಧ್ವನಿಯನ್ನು ಅರಿಯುತ್ತದೆ.” ಎಂಬ ಭಾವನೆ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು.
ಮುಂದಿನ ಗುರಿಯಾಗಿ ಅವರು ತಮ್ಮ ಘಟಕವನ್ನು ಆಧುನಿಕ ಉಪಕರಣಗಳಿಂದ ಸಜ್ಜುಗೊಂಡ Training-cum-Production Center ಆಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲು ಬಯಸುತ್ತಾರೆ.
ಕರ್ಣಾಟಕದ ಪರಂಪರಾತ್ಮಕ ಮಣ್ಣಿನ ಕಾರಾಗಿರರನ್ನು ಒಂದೇ ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಿ ಜ್ಞಾನ-ವಿನ್ಯಾಸ ವಿನಿಮಯ ನಡೆಸುವ ಬೃಹತ್ ಉದ್ದೇಶವೂ ಅವರದ್ದಾಗಿದೆ.
ಕ್ರಾಫ್ಟ್ಸ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಆಫ್ ಕರ್ಣಾಟಕ ಮತ್ತು ವಸ್ತ್ರೋದ್ಯಮ ಸಚಿವಾಲಯದ ಸಹಕಾರದಿಂದ ಅವರು ಶಾಶ್ವತ ಮತ್ತು ಆಧುನಿಕ ಹಸ್ತಶಿಲ್ಪ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕೇಂದ್ರ ನಿರ್ಮಿಸುವ ಕನಸು ಕಾಣುತ್ತಾರೆ.
ಅಂತಿಮವಾಗಿ
ಶ್ರೀ ಪುಂಡಲಿಕ್ ಮನೋಹರ ಕುಂಭಾರ ಅವರ ಜೀವನವೇ ಸಾರುತ್ತದೆ—
“ಮಿತಿಗಳು ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಇರುತ್ತವೆ.”
ಜಿದ್ದತ್ತು, ಪರಿಶ್ರಮ ಮತ್ತು ಕಲಾಪ್ರೇಮದ ಬಲದಿಂದ ಅವರು ತನ್ನದೇ ಜೀವನವನ್ನೂ, ಸಮಾಜದ ಅನೇಕರ ಬದುಕನ್ನೂ ಬದಲಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಅವರ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕಲಾಕೃತಿಯೂ—
ಧೈರ್ಯ, ಆಶೆ ಮತ್ತು ಮಾನವೀಯ ಹೋರಾಟದ ಕಥೆಯನ್ನು ಹೇಳುತ್ತದೆ.
ಅವರು ನಿಜವಾದ “ಧೈರ್ಯದ ಮಣ್ಣು” —
ಅದೇ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಅಸಾಮಾನ್ಯ ಪ್ರತಿಭೆ, ಪ್ರೇರಣೆ ಮತ್ತು ಮಾನವೀಯ ಮೌಲ್ಯಗಳು ಅರೆಯುತ್ತವೆ.
